W jaki sposób aktywność fizyczna wpływa na organizm i wartości glukozy?

W jaki sposób aktywność fizyczna wpływa na organizm i wartości glukozy?

Ważne: Treści zamieszczone w artykule mają charakter ogólny i nie zastępują porady lekarskiej. W celu uzyskania porady medycznej należy skontaktować się z lekarzem.

Ćwiczenia są zdrowe dla naszego organizmu, a codzienna aktywność fizyczna jest dobrym pomysłem. A co z cukrzycą i ćwiczeniami? Różne rodzaje aktywności fizycznej mogą wpływać na stężenie glukozy w różny sposób. Korzystając z systemu CGM, można zobaczyć te zmiany i obserwować trendy w wartościach glukozy przez całą dobę.

Ćwiczymy, kiedy idziemy na spacer, tańczymy po domu lub jeździmy na rowerze. Nie można tego zaniechać, ponieważ liczy się nawet najmniejszy krok.

„W standardach opieki medycznej w cukrzycy zaleca się aktywność fizyczną o umiarkowanej intensywności przez 150 minut w tygodniu”. ¹

Zarządzanie cukrzycą i korzyści z aktywności fizycznej^2,3

Oprócz pozytywnego wpływu na masę ciała, korzyści z wykonywania ćwiczeń fizycznych są dobrze znane. Ćwiczenia lub uprawianie sportu to:

• poprawa stanu serca
• przyspieszenie metabolizmu
• łatwiejsza utrata masy ciała
• zmniejszenie ciśnienia krwi
• podwyższenie poziomu „dobrego” cholesterolu (cholesterolu HDL)
• poprawa nastroju

Aktywność fizyczna pomaga kontrolować cukrzycę. Organizm lepiej przetwarza glukozę, kiedy się częściej poruszamy lub ćwiczymy. Podczas aktywności fizycznej i do 24 godzin po jej zakończeniu można zaobserwować:

• niższy poziom glukozy,
• zwiększoną wrażliwość na insulinę.

Czujnik stężenia glukozy, nazywany również systemem ciągłego monitorowania glikemii (CGM), może w sposób ciągły wyświetlać wartości glukozy, przez co jest szczególnie przydatny przed, podczas i po zakończeniu aktywności fizycznej. Aby uzyskać więcej informacji, przeczytaj artykuł „Zarządzanie poziomem glukozy przed, w trakcie i po aktywności fizycznej”

Oto trzy różne przykłady dotyczące tej samej osoby, która spacerowała przez 20 minut po każdym posiłku. Według danych z aplikacji Accu-Chek® SmartGuide wszystkie trzy spacery powodują spadek poziomu glukozy. Podczas spaceru możesz używać strzałek trendu, aby zobaczyć kierunek, jaki przybierają te stężenia.

Previous





Next

Poziomy glukozy: ćwiczenia aerobowe w porównaniu z ćwiczeniami anaerobowymi

Istnieją dwa główne rodzaje ćwiczeń:

• Ćwiczenia aerobowe — pływanie, bieganie, spacerowanie, jazda na rowerze oraz takie aktywności, jak praca w ogrodzie czy też sprzątanie w domu.
• Ćwiczenia anaerobowe — ćwiczenia na siłowni, wspinaczka i bouldering, a także sporty mieszane, takie jak siatkówka, tenis i trening na rowerze spinningowym.

Podczas ćwiczeń aerobowych, mięśnie zużywają tlen do wytwarzania energii, co powoduje przyspieszenie tętna i zwiększenie częstotliwości oddechów. Podczas wykonywania ćwiczeń aerobowych poziom glukozy ma tendencję spadkową.

Dzięki korzystaniu z systemu CGM możesz zobaczyć trendy w wartości glukozy. Oto przykład dotyczący osoby z cukrzycą typu 1, która robi porządki w domu (czas trwania: 60 minut, a wcześniej wstrzyknięta mniejszą ilość insuliny podczas posiłku).

Podczas wykonywania ćwiczeń anaerobowych, organizm zużywa jako paliwo glukozę, która jest szybko uwalniania z zapasów glikogenu w mięśniach. Uwalnianie glukozy wywoływane jest przez wiele czynników, takich jak hormon o nazwie adrenalina. W trakcie ćwiczeń anaerobowych poziom glukozy szybko rośnie i może pozostać podwyższony nawet przez godzinę podczas wykonywania intensywnej aktywności fizycznej (trening z odważnikami kettlebell, podnoszenie ciężarów). Nie ma jednak powodów do zmartwień — ten wzrost spowodowany jest początkowym stresem dla organizmu i jest on doskonale zrównoważony przez poprawę metabolizmu glukozy.

Oprócz tego, podczas wykonywania ćwiczeń anaerobowych wytwarzany jest i akumulowany kwas mlekowy, który może wpływać na większe zmęczenie mięśni.

Oto przykład dotyczący osoby z cukrzycą typu 1, która jeździ w domu na rowerze stacjonarnym lub spinningowym. Trening rozpoczął się o 17:00 i trwał do 18:00, ale poziom glukozy był już dosyć wysoki w momencie jego rozpoczęcia.

Wrażliwość na insulinę: ćwiczenia aerobowe w porównaniu do ćwiczeń anaerobowych

Niezależnie od intensywności, aktywność fizyczna zawsze ma korzystny wpływ na wrażliwość na insulinę — nawet kilka godzin po zakończeniu aktywności. Dzieje się tak z powodu „efektu ponownego napełnienia mięśni.” Organizm chce ponownie napełnić magazyny węglowodanów, zwłaszcza po aktywności fizycznej. Przez kilka godzin po aktywności fizycznej może wystąpić ryzyko hipoglikemii, lecz ciągłe monitorowanie stężenia glukozy ułatwi częstsze sprawdzanie wartości glukozy w tym czasie. Widząc wartości wyświetlane w systemie CGM, można ustrzec się przed zbyt niskimi wartościami i nie trzeba już mierzyć stężenia glukozy we krwi. Niemniej jednak, jeśli czujesz się źle, a wartości CGM wydają się nie odpowiadać Twoim odczuciom, zalecane jest wykonanie dodatkowego odczytu z krwi. Weź to pod uwagę przy dobieraniu dawki insuliny. Takie postępowanie może pozwolić na zmniejszenie ilości. Zalecamy, aby porozmawiać o tym z lekarzem.

Mieszaj!

Warto wiedzieć, że obydwa rodzaje ćwiczeń przyczyniają się do spalania kalorii, zwiększenia wrażliwości na insulinę, a także poprawy zarządzania glikemią, ciśnienia krwi oraz stanu zdrowia serca. Zalecane jest więc mieszanie ćwiczeń aerobowych z ćwiczeniami anaerobowymi. ⁴

Niektóre sporty stanowią dobrą mieszankę obydwu rodzajów ćwiczeń i możesz już wprowadzić ćwiczenia anaerobowe do aerobowych sesji treningowych. Sporty, które łączą mniej intensywne aktywności ze sprintem, takie jak trening na rowerku spinningowym, piłka ręczna, koszykówka, piłka nożna i tenis, zapewniają odpowiednią mieszankę. ⁴

Efekt insuliny: „istota”

Insulina zmniejsza poziom glukozy we krwi i odgrywa w organizmie rolę „sygnału do przechowywania”. Tylko z pomocą insuliny komórki mięśniowe i tłuszczowe mogą wchłaniać glukozę z krwi i przekształcać ją w glikogen i tłuszcz, czyli formy zdatne do przechowywania. Z drugiej strony insulina hamuje wydzielanie glukozy do krwi (np. rozpad glikogenu w wątrobie na glukozę). ⁵

Każdy reaguje inaczej na aktywność fizyczną, dlatego warto poznać kilka czynników, które mają wpływ na stężenie glukozy:

• Intensywnośćaktywności: ćwiczenie aerobowe w porównaniu do ćwiczenia anaerobowego lub mieszanego.
• Czas trwania aktywności: na przykład aktywności całodniowe, takie jak całodniowa wycieczka górska, wycieczka rowerowa lub jazda na nartach, często mają większy wpływ na zmniejszenie poziomu glukozy nawet kilka godzin po zakończeniu aktywności niż codzienny jogging trwający 30 minut.
• Poziom wytrenowania: na przykład, jeśli codziennie biegasz, Twoje mięśnie używane podczas biegania są przyzwyczajone do takiego wysiłku; to znaczy, że są wytrenowane. Organizm może zareagować w różny sposób, kiedy musi się zmierzyć z aktywnością, do której nie jest przyzwyczajony, np. podczas spontanicznej gry ze znajomym w squasha

Przy tak dużej liczbie opcji aktywności ruchowej używanie systemu CGM jest pomocne w monitorowaniu wartości glukozy. System CGM pokazuje bieżące wartości oraz trendy, czyli jak wartości mogą się zmienić w ciągu kilku następnych minut. Można wówczas zadziałać wcześniej lub nadal obserwować wartości pokazywane przez system CGM. Dzięki uzyskanym w ten sposób informacjom możesz również cieszyć się „większą wolnością” podczas aktywności fizycznej, zamiast ją przerywać, aby dokonać pomiaru glukometrem.

Pamiętaj…

• Aktywność fizyczna może obniżać stężenie glukozy.
• Przy regularnych ćwiczeniach organizm zwykle potrzebuje mniej insuliny.
• Mięśnie i wątroba opróżniają swoje magazyny, które zostaną ponownie napełnione po zakończeniu aktywności fizycznej. Takie zjawisko nazywamy „efektem ponownego napełnienia mięśni.”

Jeśli w terapii cukrzycowej stosujesz insulinę, w trakcie aktywności fizycznej może wystąpić potencjalne ryzyko hipoglikemii. Istnieje wiele sposobów na uniknięcie hipoglikemii

• Dostosuj dawkę insuliny.
• Zjedz więcej węglowodanów.
• Dostosuj dawkę insuliny i zjedz więcej węglowodanów.

Aby uzyskać więcej informacji dotyczących dostosowania terapii insulinowej i węglowodanów podczas aktywności fizycznej, przeczytaj artykuł „Zarządzanie poziomem glukozy przed, w trakcie i po aktywności fizycznej”.

Źródła:

[1] https://diabetes.org/healthy-living/fitness/anaerobic-exercise-diabetes / The Diabetes Prevention Program (DPP) Research Group; The Diabetes Prevention Program (DPP): Description of lifestyle intervention. Diabetes Care 1 December 2002; 25 (12): 2165–2171. https://doi.org/10.2337/diacare.25.12.2165

[2] Nystoriak MA, Bhatnagar A. Cardiovascular Effects and Benefits of Exercise. Front Cardiovasc Med. 2018 Sep 28;5:135. doi: 10.3389/fcvm.2018.00135. PMID: 30324108; PMCID: PMC6172294.

[3] American Diabetes Association, Anaerobic Exercise and Diabetes. Pobrano 30 sierpnia 2023 ze strony https://diabetes.org/healthy-living/fitness/anaerobic-exercise-diabetes#:~:text=And%20you%20probably%20know%20all,cholesterol%20and%20boosts%20your%20mood.

[4] Riddell, Michael C., et al. “Exercise management in type 1 diabetes: a consensus statement.” The lancet. Diabetes & endocrinology 5 5 (2017): 377-390

[5] Thurm U, Gehr B: Diabetes- und Sportfibel, Kirchheim Verlag, 4. Auflage 2018

Przy tworzeniu treści wykorzystano również następujące źródła:

Esefeld K., et al. Diabetes, Sport und Bewegung, Diabetologie 2020; 15 (Suppl 1): S151 | 2020. Thieme.

Thurm U, Gehr B: CGM- und Insulinpumpenfibel, Kirchheim Verlag, 4. Auflage 2020

Thomas, Andreas et al. (2017). CGM interpretieren: Grundlagen, Technologie, Charakteristik des kontinuierlichen Glukosemonitorings (CGM) (1. Aufl.). Mainz

Smart CE, Evans M, O'Connell SM, McElduff P, Lopez PE, Jones TW, Davis EA, King BR. Both dietary protein and fat increase postprandial glucose excursions in children with type 1 diabetes, and the effect is additive. Diabetes Care. 2013 Dec;36(12):3897-902. doi: 10.2337/dc13-1195. Epub 2013 Oct 29. PMID: 24170749; PMCID: PMC3836096.

American Diabetes Association, Blood Sugar and Exercise. Pobrano 25 maja 2022 r. ze strony https://www.diabetes.org/healthy-living/fitness/getting-started-safely/blood-glucose-and-exercise

American Diabetes Association, Exercise & Type 1. Pobrano 19 października 2022 r. ze strony https://diabetes.org/healthy-living/fitness/exercise-and-type-1

American Diabetes Association, Anaerobic Exercise and Diabetes. Pobrano 30 sierpnia 2023 ze strony https://diabetes.org/healthy-living/fitness/anaerobic-exercise-diabetes#:~:text=And%20you%20probably%20know%20all,cholesterol%20and%20boosts%20your%20mood.

0138032025PWD