Życie z Twoim systemem ciągłego monitorowania glikemii CGM

Zarządzanie poziomem glukozy przed, w trakcie i po aktywności fizycznej

Aktywność fizyczna jest zdrowa i korzystna dla każdego. Dla osób z cukrzycą ważne jest stosowanie terapii insulinowej, spożywanie węglowodanów i ciągłe monitorowanie stężenia glukozy, aby kontrolować cukrzycę przed, w trakcie i po aktywności fizycznej. Urządzenie CGM umożliwia obserwowanie trendów w poziomie glukozy w trakcie aktywności fizycznej i po jej zakończeniu.

Korzyści z ciągłego monitorowania stężenia glukozy w trakcie aktywności fizycznej

Urządzenie CGM pokazuje przegląd bieżących wartości glukozy, ponieważ bez przerwy mierzy stężenie glukozy w tkankach. Strzałki trendu pomagają przewidzieć najbliższą przyszłość. Predykcja krótkoterminowa zapewnia wczesne ostrzeżenie, jeśli stężenie glukozy za bardzo spadnie. Taka funkcja jest szczególnie przydatna, kiedy ćwiczysz lub uprawiasz sport.

Każdy reaguje inaczej na aktywność fizyczną, dlatego warto poznać kilka czynników, które mają wpływ na poziom glukozy:

Intensywność aktywności: ćwiczenie aerobowe w porównaniu do ćwiczenia anaerobowego lub mieszanego. Aby uzyskać więcej informacji, przeczytaj sekcję „Poziomy glukozy: ćwiczenia aerobowe w porównaniu z ćwiczeniami anaerobowymi” w artykule „W jaki sposób aktywność fizyczna wpływa na organizm i wartości glukozy?”
Czas trwania aktywności: na przykład aktywności całodniowe, takie jak całodniowa wycieczka górska, wycieczka rowerowa lub jazda na nartach, często mają większy wpływ na zmniejszenie poziomu glukozy nawet kilka godzin po zakończeniu aktywności niż codzienny jogging trwający 30 minut.
Poziom wytrenowania: na przykład, jeśli codziennie biegasz, Twoje mięśnie używane podczas biegania są przyzwyczajone do takiego wysiłku; to znaczy, że są wytrenowane. Organizm może zareagować w różny sposób, kiedy musi się zmierzyć z aktywnością, do której nie jest przyzwyczajony, np. podczas spontanicznej gry ze znajomym w squasha.

System CGM to dobre narzędzie umożliwiające przegląd indywidualnych wzorców aktywności i trendów stężenia glukozy. Pomaga ono zobaczyć, w jaki sposób Twój poziom glukozy reaguje na różne aktywności, co może pomóc w podjęciu bardziej sprecyzowanych działań przy okazji następnej sesji treningowej. Więcej informacji zawiera artykuł „W jaki sposób aktywność fizyczna wpływa na organizm i wartości glukozy?”

Planowanie aktywności fizycznej. Co możesz zrobić?

managing exercise_G

Wiesz już bardzo dużo o aktywności fizycznej i cukrzycy po lekturze tego tekstu i teraz prawdopodobnie chcesz się dowiedzieć, co możesz zrobić przed aktywnością fizyczną, w jej trakcie i po jej zakończeniu. Bardzo ważną kwestią jest uniknięcie hipoglikemii w trakcie i po aktywności fizycznej.

Insulina i węglowodany stanowią główne elementy, których używasz do kontrolowania glukozy, a sposób, w jaki je wykorzystujesz do utrzymania stężenia glukozy w odpowiednim zakresie, zależy od Ciebie. Jeśli jednak możesz zmniejszyć ilość stosowanej insuliny, zawsze wybieraj taką opcję.

Kiedy ćwiczysz, aby stracić na wadze, możesz ominąć węglowodany i zwiększyć dawkę insuliny, żeby spożyć mniej kalorii, ale zmniejszenie dawki insuliny wymaga dobrego zaplanowania swojej aktywności.

Inną opcją — zwłaszcza kiedy uprawiasz niezaplanowany sport lub wykonujesz niezaplanowane aktywności (np. całodniowa wędrówka piesza/po górach lub wycieczka rowerowa) — jest zjedzenie dodatkowych węglowodanów na przekąskę bez konieczności wstrzykiwania insuliny na ich poczet. Te dodatkowe węglowodany mogą zrekompensować zmniejszenie stężenia glukozy na skutek aktywności fizycznej. Należy jednak pamiętać, że w tej opcji dodatkowe węglowodany oznaczają dodatkowe kalorie.

Przed aktywnością fizyczną

Określ poziom glukozy:
- Jeśli stężenie glukozy już jest niskie (poniżej 90 mg/dL) przed rozpoczęciem aktywności fizycznej, należy zjeść małą przekąskę; szybko wchłaniające się węglowodany w niewielkiej ilości (około 15 g — bez insuliny) w postaci produktu spożywczego lub napoju (np. tabletki glukozowe lub sok), aby wspomóc szybki wzrost poziomu glukozy.¹
- Użyj strzałek trendu CGM! Jeśli wartości spadły do poziomu 80 mg/dL, zalecane jest:
  - Strzałka trendu → spożyj około 10 g węglowodanów lub
  - Strzałka trendu ↘ spożyj 15 g węglowodanów lub
  - Strzałka trendu ↓ spożyj więcej niż 15 g węglowodanów⁷
- Preferowany poziom glukozy przed aktywnością fizyczną mieści się w zakresie od 120 do 180 mg/dL². W innym przypadku:
  uzupełnij zapas glukozy przy pomocy węglowodanów złożonych (wolno wchłaniające się węglowodany). Połączenie z białkami lub tłuszczem jest dobrym sposobem na wsparcie zbilansowanego poziomu glukozy, zwłaszcza przy intensywnych lub dłużej trwających sportach. Na przykład:
  - banan lub jabłko z jogurtem
  - batonik muesli, tabliczka czekolady
  - herbatnik pełnoziarnisty
  - kanapka z serem
- W przypadku osób z cukrzycą typu 1: jeśli stężenie glukozy we krwi jest wysokie (powyżej 240 mg/dL) przed aktywnością fizyczną, sprawdź stężenie ciał ketonowych we krwi i w moczu5. Aby uzyskać więcej informacji, przeczytaj artykuł „W przypadku osób z cukrzycą typu 1: jeśli poziom glukozy jest wysoki”.
- Ustaw alarmy w urządzeniu CGM, aby dopasować je do wykonywanych ćwiczeń! Aby uzyskać więcej informacji na temat ustawień CGM, przeczytaj artykuł „Ustawianie limitów alarmów w systemie CGM pod kątem aktywności fizycznej”.

Dzięki uprawianiu sportu lub aktywności fizycznej możesz obniżyć zapotrzebowanie na insulinę. Jakie są możliwe sposoby na dostosowanie terapii insulinowej?

Planujesz krótką sesję treningową 1–3 godziny po posiłku? Ilość insuliny krótkodziałającej dotycząca danego posiłku może być zmniejszona o 25–75 %.² Przy podejmowaniu decyzji weź pod uwagę czas trwania i intensywność, np. dla całodniowej aktywności fizycznej.
Jeśli planujesz ćwiczenia po upływie 3 godzin od posiłku, wpływ poprzedniego wstrzyknięcia z insuliną krótkodziałającą nie jest zbyt duży. W takim przypadku rozsądniejszym rozwiązaniem jest spożycie dodatkowych węglowodanów.²
W zależności od rodzaju podawanej insuliny długo działającej (podstawowej) można zmniejszyć jej dawkę w dni z wysiłkiem fizycznym. W przybliżeniu zaleca się zmniejszenie ilości insuliny długo działającej o 20–40 % przed całodniowym wysiłkiem fizycznym.²

Jeśli korzystasz z pompy insulinowej, możesz uniknąć dodawania dodatkowej przekąski poprzez zmniejszenie podstawowej dawki insuliny podczas wykonywania aktywności. Jeśli wielokrotnie napotykasz problemy ze spadającym poziomem glukozy w trakcie lub po aktywności fizycznej, skonsultuj się z lekarzem.

Podczas aktywności fizycznej (sport)

Sprawdzaj regularnie poziom glukozy, aby dowiedzieć się, jak wpływają na nie różne rodzaje aktywności4. Oprócz odczytów z systemu CGM należy również wykonać kontrolne badanie stężenia glukozy we krwi (nakłuwając opuszkę palca), jeśli na przykład czujesz się inaczej, niż wskazywałyby na to wyniki CGM.
Zawsze miej przy sobie węglowodany szybko działające, takie jak glukoza, lemoniada lub sok owocowy. Takie węglowodany pozwolą Ci na szybkie przeciwdziałanie hipoglikemii.
Podczas wędrówek górskich, jazdy na rowerze lub innych aktywności trwających wiele godzin, staraj się robić przerwy i sprawdzać regularnie stężenia glukozy wyświetlane przez system CGM. „Bufory” z wolniej wchłaniających się węglowodanów, takie jak kanapki lub batony musli, są lepsze przy dłuższych aktywnościach.
Podczas aktywności fizycznej można również dostosowywać stężenie glukozy w zależności od wartości. Zgodnie ze sprawdzoną zasadą przy sportach wymagających normalnej wytrzymałości (takich jak bieganie, spacerowanie, jazda na rowerze) spożywaj 10 gramów węglowodanów co 30 minut.
Kontroluj ryzykowne sytuacje: Podczas uprawiania sportu lub długookresowej aktywności może wystąpić zbyt niski poziom glukozy we krwi, co może doprowadzić do poważnej hipoglikemii. W takiej sytuacji możesz nie być w stanie zareagować na takie zdarzenie ze względu na ograniczoną świadomość. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest noszenie przy sobie zestawu awaryjnego, którego może użyć osoba, która jest z Tobą. (Zestaw z glukagonem jest dostępny na receptę. Wstrzykuje się go lub podaje doustnie lub podaje przez nozdrze3). Aby uzyskać więcej informacji, przeczytaj artykuł „Czym jest hipoglikemia, jak można ją leczyć oraz jak może w tym pomóc rozwiązanie CGM?”. ⁶

Po aktywności fizycznej „napełnij ponownie mięśnie”

Przez jakiś czas Twój organizm jest bardziej wrażliwy na insulinę, dlatego też ta sama ilość insuliny może w większym stopniu obniżać stężenie glukozy. Zachowaj ostrożność przy obliczaniu korekty dla wyższych wartości glukozy za pomocą insuliny.
Pamiętaj o efekcie uzupełniania magazynów glukozy: kiedy mięśnie są w trakcie uzupełniania zapasów glukozy może zaistnieć konieczność spożycia dodatkowych węglowodanów lub zmniejszenia ilości insuliny, w zależności od poziomu glukozy.
Zaleca się, aby po całodniowym wysiłku fizycznym zmniejszyć ilość analogów insuliny długo działającej (insuliny glargine) o 10–20 %.²
Weź pod uwagę ryzyko hipoglikemii. Ponownie sprawdź poziom glukozy, zwłaszcza zanim pójdziesz spać. Możesz również spożyć węglowodany zmieszane z białkiem lub tłuszczem, jako środek ostrożności zapobiegający hipoglikemii w trakcie najbliższej nocy. Białka i tłuszcze również mogą bardzo powoli oddziaływać na stężenie glukozy.
Użyj strzałek trendu CGM! W przypadku, gdy odczyt glukozy wynosi 80 mg/dL, zalecane jest:
Strzałka trendu → spożyj około 10 g węglowodanów lub
Strzałka trendu ↘ spożyj 15 g węglowodanów lub
Strzałka trendu ↓ spożyj więcej niż 15 g węglowodanów7⁷

Jeśli korzystasz z systemu automatycznego podawania insuliny (ang. automated insulin delivery, AID), zalecenia mogą być inne. Przykładowo może być zalecane unikanie sportu/dodatkowych węglowodanów po wysiłku fizycznym i raczej utrzymywanie podwyższonych wartości docelowych przez następne 12 godzin lub zmniejszenie ilości insuliny posiłkowej. ⁶

Aby uzyskać wytyczne dotyczące Twojej indywidualnej sytuacji, skontaktuj się z lekarzem.

Jak może wyglądać aktywny dzień? Ta ilustracja przedstawia wartości glukozy podczas typowego dnia u osoby z cukrzycą typu 1, która jest aktywna fizycznie.

Aby kontrolować uprawianie sportu i bilansowanie stężenia glukozy, niezbędne będzie pewne szkolenie. Podczas takiego okresu szkoleniowego pomocne może być dokumentowanie w aplikacji ilości spożywanych węglowodanów oraz wstrzyknięć insuliny do celów późniejszych odczytów i wyciągania wniosków.

Osoby z cukrzycą typu 1: kiedy stężenie glukozy jest wysokie

Oprócz sytuacji, gdy stężenie glukozy będzie bardzo niskie (na przykład poniżej 70 mg/dL), może się też zdarzyć, że stężenie to będzie wysokie w trakcie lub po aktywności fizycznej. Dzieje się tak przede wszystkim podczas aktywności fizycznej o wysokiej intensywności, która zwiększa poziom stężenia hormonów stresu (np. adrenaliny). Jeśli jest za mało insuliny (tak jak w przypadku cukrzycy typu 1), organizm nie może użyć glukozy do wyprodukowania energii. Zamiast glukozy organizm wykorzystuje tkankę tłuszczową jako źródło energii, co prowadzi do wytworzenia ciał ketonowych.

Należy rozważyć pomiar stężenia ciał ketonowych, jeśli wartości stężenia glukozy przekraczają 240 mg/dL9. Aceton we krwi lub aceton w moczu wskazuje na poważny niedobór insuliny, który należy skorygować za pomocą insuliny przed rozpoczęciem lub kontynuacją ćwiczeń mięśniowych. Przypomnienie: w przypadku bezwzględnego niedoboru insuliny ćwiczenia nie mogą obniżać stężenia glukozy. Aby uzyskać więcej informacji, przeczytaj artykuł „Omówienie kwasicy ketonowej w przebiegu cukrzycy (DKA) i zespołu hiperglikemiczno-hiperosmolarnego (HHS)”. ”

Źródła:

[1] Sheri R. Colberg, Ronald J. Sigal, Jane E. Yardley, Michael C. Riddell, David W. Dunstan, Paddy C. Dempsey, Edward S. Horton, Kristin Castorino, Deborah F. Tate; Physical Activity/Exercise and Diabetes: A Position Statement of the American Diabetes Association. Diabetes Care 1 November 2016; 39 (11): 2065–2079. https://doi.org/10.2337/dc16-1728 

[2] Esefeld K et al. Diabetes, Sport und Bewegung, Journal Title: Der Diabetologe Publisher: Springer Medizin. Publication Date: 5/2020 Volume: 16 Issue: 3 Pages: 292-299, DOI: 10.1007/s11428-020-00610-1

[3] American Diabetes Association. Blood Glucose Testing and Management: Hypoglycemia (Low Blood Glucose). Retrieved November 8, 2022, from https://diabetes.org/healthy-living/medication-treatments/blood-glucose…;

[4] American Diabetes Association, Blood Sugar and Exercise. Retrieved May 25, 2022, from https://www.diabetes.org/healthy-living/fitness/getting-started-safely/…;

[5] American Diabetes Association, Exercise & Type 1. Retrieved October 19, 2022, from https://diabetes.org/healthy-living/fitness/exercise-and-type-1 

[6] von dem Berge T et al. Empfehlungen zur Diabetesbehandlung mit automatischen Insulin-Dosierungssystemen. Diabetologie 2022;17: 61-73/ 2021 Thieme

[7] Moser et al. in: Die Diabetologie 2023; 1: 86; Diabetologia 2020; 63: 2501

[8] Moser, O., Riddell, M.C., Eckstein, M.L. et al. Glucose management for exercise using continuous glucose monitoring (CGM) and intermittently scanned CGM (isCGM) systems in type 1 diabetes: position statement of the European Association for the Study of Diabetes (EASD) and of the International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes (ISPAD) endorsed by JDRF and supported by the American Diabetes Association (ADA). Diabetologia 63, 2501–2520 (2020). https://doi.org/10.1007/s00125-020-05263-9 

[9] American Diabetes Association. Diabetes & DKA (Ketoacidosis). Retrieved November 8, 2022, from https://diabetes.org/diabetes/dka-ketoacidosis-ketones 

The following sources were also used to create the content:

Thurm U, Gehr B: Diabetes- und Sportfibel, Kirchheim Verlag, 4. Auflage 2018

Thurm U, Gehr B: CGM- und Insulinpumpenfibel, Kirchheim Verlag, 4. Auflage 2020

Thomas, Andreas et al. (2019). CGM interpretieren: Grundlagen, Technologie, Charakteristik des kontinuierlichen Glukosemonitorings (CGM) (2. Aufl.). Mainz

Smart CE, Evans M, O'Connell SM, McElduff P, Lopez PE, Jones TW, Davis EA, King BR. Both dietary protein and fat increase postprandial glucose excursions in children with type 1 diabetes, and the effect is additive. Diabetes Care. 2013 Dec;36(12):3897-902. doi: 10.2337/dc13-1195. Epub 2013 Oct 29. PMID: 24170749; PMCID: PMC3836096.

0137032025PWD

Czy to szkolenie było przydatne?