Lęk przed hipoglikemią – jak radzić sobie z emocjami przy cukrzycy

Hipoglikemia nocna to spadek poziomu glukozy we krwi podczas snu. Co ważne, nie każdy pacjent jej doświadcza, ale dla części osób może być to jedno z trudniejszych doświadczeń związanych z cukrzycą. Hipoglikemia może przebiegać niezauważenie, ale jej konsekwencje są odczuwalne szczególnie rano. Pojawia się zmęczenie, silny ból głowy, rozdrażnienie, trudności w koncentracji, a czasami nawet dezorientacja.

U wielu osób doświadczenia te mogą generować lęk przed hipoglikemią, który wpływa na codzienne decyzje – od planowania kolacji po wybór aktywności fizycznej. ,,Czy mogę to zjeść?’’, ,,Czy powinnam wychodzić na spacer?’’, ,,A co jeśli poziom glukozy w mojej krwi gwałtownie spadnie?’’, ,,Czy ktoś mi pomoże?’’ – to wątpliwości dobrze znane wielu pacjentom.

Warto jednak podkreślić, że nie wszyscy chorujący muszą doświadczać takich sytuacji – wielu pacjentów prowadzi stabilne życie z cukrzycą, korzystając z wiedzy, wsparcia medycznego i nowoczesnych narzędzi.

Objawy hipoglikemii nocnej

Hipoglikemia nocna najczęściej występuje u osób z cukrzycą leczoną insuliną lub lekami zwiększającymi wydzielanie insuliny, ale zdarza się także u osób zdrowych. Ponieważ objawy pojawiają się we śnie, nie zawsze są oczywiste. Mogą to być:

• Pocenie się – mokra pościel czy koszula nocna przesiąknięta potem
• Nadmierne pobudzenie, nagłe wybudzanie się, niepokój lub koszmary senne
• Kołatanie serca czy drżenie rąk
• Poranne zmęczenie, ból głowy lub złe samopoczucie

U części osób występuje tzw. hipoglikemia bezobjawowa, co oznacza, że pomimo niskiego poziomu cukru we krwi nie występują objawy kliniczne hipoglikemii.

U części osób stres może wpływać na poziom glikemii. Organizm w sytuacji napięcia wydziela hormony, takie jak kortyzol i adrenalina, które powodują wzrost stężenia glukozy we krwi. Nie każdy pacjent reaguje w ten sam sposób, ale dla niektórych to dodatkowe wyzwanie w utrzymaniu stabilnych wyników glikemii.

Warto znać strategie, które mogą pomóc: regularna aktywność fizyczna, higiena snu, techniki redukcji stresu, a także wsparcie psychologiczne. Coraz częściej pacjenci korzystają również z systemów ciągłego monitorowania glukozy, wyposażonych w funkcje trendów i predykcji, które wspierają pacjenta w podejmowaniu właściwych decyzji klinicznych. To wyroby medyczne, które nie zastępują decyzji pacjenta ani terapii, ale dostarczają dodatkowych danych, wspierając poczucie bezpieczeństwa i możliwość szybszej reakcji.

Życie z cukrzycą to nie tylko dbanie o poziom glukozy we krwi, odpowiednią dietę i adekwatne przerwy między posiłkami, ale również duże obciążenie emocjonalne. Diagnoza często wywołuje szok i bezradność, a codzienne dbanie o poziom glukozy we krwi może być źródłem lęku, szczególnie przed hipoglikemią nocną. Osoby chorujące zazwyczaj muszą przebudować swoje życie, planując posiłki, aktywność fizyczną czy wyjazdy w zgodzie z chorobą.

Jednocześnie wielu pacjentów odkrywa w chorobie siłę do rozwoju. Regularna kontrola poziomu glukozy we krwi, dbanie o zróżnicowaną dietę czy aktywność fizyczną daje im poczucie sprawczości, a także satysfakcję z osiągania kolejnych celów zdrowotnych. Pojawiają się też pozytywne emocje: duma z wytrwałości, radość z dobrych wyników badań czy wdzięczność za wsparcie bliskich.

Niektórzy pacjenci odnajdują w chorobie motywację do spełniania marzeń, zmianę stylu życia na zdrowszy czy rozwijanie pasji, które wcześniej odkładali na później. Codzienna dyscyplina uczy zaś elastyczności i kreatywności – od wymyślania nowych przepisów po organizację podróży tak, aby nie narażać się na nagłe spadki poziomu glukozy.

Akceptacja emocji – zarówno tych trudnych, jak i pozytywnych – pomaga traktować cukrzycę nie jako ograniczenie, ale jako część codziennego życia, którą można świadomie kształtować.

• Świadomość i akceptacja – zrozumienie i przyjęcie faktu, że cukrzyca jest częścią życia, to ważny krok do wewnętrznej równowagi. Choroba nie definiuje w pełni tego, kim jesteś, ponieważ jest jednym z elementów Twojej codzienności, obok pasji, pracy, relacji i marzeń. Świadome podejście pozwala patrzeć na spadki poziomu glukozy we krwi w spokojniejszy sposób – jako wyzwania, którym można sprostać, a nie jako katastrofę. Cukrzyca nie odbiera Ci tożsamości – nadal jesteś Anią, Tomkiem, Patrycją czy Damianem, który lubi chodzić do teatru, spacerować po górach i oglądać seriale kryminalne
• Emocje są Twoim sprzymierzeńcem – przy cukrzycy mogą pełnić rolę drogowskazów. Radość z dobrych wyników motywuje do dalszej troski o zdrowie, a złość czy bezradność mogą sygnalizować, że potrzebujesz przerwy, zmiany w planie dnia albo większego wsparcia bliskich. To naturalne, że czasem pojawiają się trudniejsze uczucia. Dając sobie prawo do ich przeżywania, budujesz odporność i lepiej poznajesz siebie. Pamiętaj, że dbanie o emocje jest tak samo ważne, jak dbanie o prawidłowy poziom glukozy we krwi – jedno wspiera drugie.
• Wsparcie bliskich i grup pacjentów – rozmowa z rodziną, przyjaciółmi czy grupami wsparcia może znacząco zmniejszyć poziom stresu i poczucie izolacji. Wspólne dzielenie się doświadczeniem pomaga nie tylko w radzeniu sobie z codziennymi niepewnościami, ale też we wzmacnianiu pozytywnego nastawienia do życia. Dzielenie się różnymi doświadczeniami łagodzi poczucie osamotnienia, a osoby, które mierzą się z tym samym co my, są w stanie najlepiej nas zrozumieć. Warto korzystać z obecności osób, przy których czujemy się dobrze, a unikać tych, które mają skłonność do straszenia nas czy nadmiernego kontrolowania.
• Codzienna rutyna z przestrzenią na niedoskonałość – choroba wymaga elastyczności: od planowania posiłków po organizację wyjazdów. To także szansa na kreatywność, np. w komponowaniu zdrowych przepisów czy szukaniu nowych form aktywności fizycznej. Takie podejście pozwala zachować pełnię życia, mimo pewnych ograniczeń. Nadal możesz zrobić coś, czego wcześniej nie planowałaś/eś, np. spontanicznie wyjść po pracy do kina czy spotkać się z koleżanką.
• Pozytywne nastawienie – cukrzyca uczy planowania i cierpliwości. Każdy sukces – ustabilizowany poziom glukozy we krwi, aktywność fizyczna, zdrowy posiłek – jest powodem do radości i dumy. Warto celebrować te drobne osiągnięcia, bo budują one pewność siebie i poczucie sprawczości. Czasami sukcesem jest podjęcie wysiłku, np. regularna jazda na rowerze, a nie idealny efekt, np. zrzucenie wagi. To zazwyczaj proces.
• Szukanie okazji do doświadczania radości – cukrzyca może stać się okazją do świadomego życia, w którym dbamy o zdrowie, rozwijamy pasje i doceniamy małe chwile. Choć czasami trzeba rezygnować z niektórych rzeczy, możliwe jest odkrycie nowych zainteresowań. Życie z cukrzycą może być pełne motywacji, uśmiechu i osobistego rozwoju, jeśli nauczymy się zarządzać pojawiającymi się emocjami i korzystać z dostępnych narzędzi.

Takie podejście pozwala nie tylko radzić sobie z różnymi pojawiającymi się emocjami, ale też odnaleźć nowe źródła satysfakcji i motywacji, które wcześniej mogły wydawać się niedostępne.

Cukrzyca wymaga samozaparcia i dyscypliny. Zobacz, co może wesprzeć Cię w codziennym mierzeniu się z pojawiającymi się wyzwaniami:

• prowadzenie dziennika emocji i regularne pomiary poziomu glukozy we krwi,
• praktykowanie technik relaksacyjnych (np. świadomego oddechu, medytacji czy jogi),
• rozmowy z bliskimi, lekarzem prowadzącym lub psychologiem,
• celebrowanie drobnych sukcesów, np. stabilnych wyników czy aktywności fizycznej.

Takie podejście pozwala budować pozytywne nastawienie, wzmacniać pewność siebie i wpływać na większą odporność psychiczną.

Co powinno Cię zaniepokoić?

Emocje są naturalnym elementem życia z cukrzycą, ale pewne sygnały wymagają uwagi:

• uporczywy niepokój przed snem,
• unikanie zajęć, które mogą wpływać na poziom glukozy we krwi, np. uprawiania sportu,
• poczucie samotności, bezradności i przytłoczenia,
• skupianie całej uwagi na chorobie.

Jeśli takie objawy utrzymują się długo, warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym lub psychologiem. Profesjonalne wsparcie może pomóc odzyskać spokój i równowagę.

Lęk przed hipoglikemią to doświadczenie, które dotyczy części osób z cukrzycą, ale nie wszystkich. Dla części z pacjentów staje się realnym wyzwaniem, które wpływa na codzienne funkcjonowanie. Rozpoznawanie objawów, korzystanie ze wsparcia emocjonalnego bliskich i/lub specjalistów oraz sięgnięcie do nowoczesnych narzędzi daje szansę na większą równowagę emocjonalną i bezpieczeństwo.

Co ważne, dla wielu pacjentów życie z chorobą to ogromna satysfakcja z osiągania celów zdrowotnych, rozwój samodyscypliny, większa troska o siebie i czerpanie satysfakcji z codziennych sukcesów.

0320072025PWD

Autorka tekstu

Olga Daliga – psycholożka, psychoedukatorka, twórczyni internetowa (Instagram: psycho.inspiracje) oraz autorka książek ,,Jak rozumieć, nazywać i regulować swoje emocje’’ oraz ,,Relacja. Jak zrozumieć siebie i stworzyć dobry związek’’.