Zestawy infuzyjne do osobistej pompy insulinowej, cz. 2

Autor: Alicja Szewczyk
Wprowadzenie
Zestaw infuzyjny (wkłucie) składa się z drenu i kaniuli, która jest umocowana za pomocą specjalnego plastra. Kaniula może być wykonana ze stali lub miękkiego tworzywa sztucznego.
Zestawy infuzyjne różnią się kształtem, długością kaniuli, drenu, wielkością plastra mocującego, miejscem rozłączenia, a także kątem instalacji.
Każdy pacjent stosujący terapię z zastosowaniem osobistej pompy insulinowej powinien mieć indywidualnie dobrany rodzaj wkłucia przez lekarza lub pielęgniarkę ( w zależności od wieku pacjenta, grubości podskórnej tkanki tłuszczowej, aktywności ruchowej, skłonności do alergii skórnej).
Poniżej przeczytają Państwo drugą część artykułu:

Zalecenia dla użytkowników osobistych pomp insulinowych:
podczas instalacji zestawu infuzyjnego przestrzegamy zasad aseptyki
zestawy infuzyjne oraz strzykawki są sprzętem jednorazowego użytku
insulinę wyjmujemy z lodówki co najmniej 30 minut przed planowaną zmianą wkłucia, aby zapobiec tworzeniu się pęcherzyków powietrza
zaleca się regularną wymianę zestawów infuzyjnych zgodnie z zaleceniami producenta, aby zapewnić właściwe wchłanianie insuliny, zredukować ryzyko infekcji i podrażnień skóry
Zalecany okres użytkowania wkłuć:
kaniule miękkie 48 – 72 h
kaniule metalowe 24 – 48 h
Zestaw infuzyjny zmieniamy planowo tj. co 24 – 72 h i gdy występują:
objawy infekcji skóry ( zaczerwienienie, obrzęk, ból, świąd)
obecność krwi w drenie
wzrost glikemii pomimo prawidłowego dawkowania insuliny
Wkłucie instalujemy w tkance podskórnej ręcznie lub przy pomocy specjalnego automatycznego urządzenia
Osobom bardzo szczupłym zaleca się zakładanie wkłucia pod kątem ostrym 20-40 stopni, ponieważ kąt instalacji zależy od grubości tkanki podskórnej. Rodzaj zestawu infuzyjnego, na który decyduje się pacjent, powinien być skonsultowany z pielęgniarką diabetologiczną i lekarzem diabetologiem
Po założeniu nowego wkłucia należy pozostawić stare wkłucie w tkance podskórnej przez 2 – 3 h w celu wchłonięcia się zgromadzonej w tym miejscu insuliny
Nowe wkłucie należy chronić przed zamoczeniem przez 8 godzin od momentu założenia. Krótszy czas może spowodować odklejenie się plastra mocującego zestaw infuzyjny
Jeżeli po założeniu wkłucia przez kilka godzin utrzymuje się ból, zaczerwienienie, pieczenie, wkłucie należy wymienić
Miejsca wkłuć należy zmieniać – metodą zegarową lub litery M/W (jak na załączonym rysunku). Można też zmieniać używając reguły : jeden miesiąc prawa część ciała, drugi miesiąc lewa część ciała, odstępy między wkłuciem 1-2 centymetry.

W przypadku wystąpienia powikłań skórnych należy usunąć wkłucie i wdrożyć postępowanie zalecone przez zespół leczący i ew. skontaktować się z lekarzem
Po założeniu nowego wkłucia należy wykonać pomiar stężenia glukozy we krwi w czasie 1-3 godzin , by sprawdzić , czy działa ono prawidłowo
W celu zwiększenia bezpieczeństwa pacjenta planowych zmian wkłucia należy dokonywać w ciągu dnia (do godz. 16.00-17.00)
Po założeniu wkłucia miękkiego w tkankę podskórną i wyciągnięciu igły kaniula pozostaje pusta. Ilość insuliny potrzebna do wypełnienia kaniuli zależna jest od długości i rodzaju zestawu infuzyjnego
Im większe dobowe zapotrzebowanie na insulinę , tym krótszy czas eksploatacji zestawu infuzyjnego. Zbyt długa eksploatacja zestawu infuzyjnego powyżej 3 dni jest jedną z zasadniczych przyczyn pogorszenia wyrównania metabolicznego. Kaniule zestawów infuzyjnych są dla organizmu ciałem obcym, dlatego zbyt długie ich przetrzymywanie powoduje pojawienie się zrostów w tkance podskórnej
Przy wystąpieniu hiperglikemii z towarzyszącymi objawami kwasicy ketonowej należy w pierwszej kolejności wykluczyć następujące przyczyny:

1. niedrożne wkłucie (uciśnięcie przez odzież, wejście miękkiej kaniuli w mięsień)
2. wyrwane wkłucie
3. nieprawidłowo założone wkłucie
4. zagięcie kaniuli
5. niewypełnienie drenu insuliną
6. rozłączenie drenu i wkłucia
7. przeterminowana insulina
8. utrata aktywności insuliny z powodu jej przechowywania w zbyt niskich lub w zbyt wysokich temperaturach
9. uszkodzenie pompy insulinowej
10. brak dostatecznej wiedzy o metodzie leczenia

• Wymianę zestawu infuzyjnego należy odnotować w dzienniczku samokontroli i/lub dokumentacji pacjenta
• Stosowanie innego niż zalecany przez producenta pompy insulinowej osprzętu i akcesoriów może stworzyć zagrożenie dla zdrowia